આજથી એટલે કે બુધવારથી પુરુષોત્તમ માસના કૃષ્ણ પક્ષનો પ્રારંભ થયો છે. જે 16 ઓગસ્ટ સુધી રહેશે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન કરવામાં આવેલા ધાર્મિક કાર્યોથી પ્રાપ્ત પુણ્ય અન્ય મહિનામાં કરવામાં આવતી પૂજા અને દાન કરતાં 10 ગણું વધારે છે.
આ દિવસોમાં ભગવાન વિષ્ણુની વિશેષ પૂજા અને ઉપવાસ કરવા સિવાય શાસ્ત્રોમાં સંયમ સાથે રહેવાના નિયમો સમજાવવામાં આવ્યા છે. આ સિવાય વધુ મહિનામાં શુભ કાર્યો માટે ખરીદી થઈ શકે છે. આના પર કોઈ પ્રતિબંધ નથી.
વિષ્ણુ મંત્રોના જાપ અને દાન
ભગવાન વિષ્ણુ અધિક માસના અધિષ્ઠાત્રી દેવતા છે, તેથી જ આ સમગ્ર સમય દરમિયાન વિષ્ણુ મંત્રોનો જાપ વિશેષ શુભ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે લોકો આધિક માસમાં વિષ્ણુ મંત્રનો જાપ કરે છે તેના દ્વારા જાણ્યે-અજાણ્યે કરેલા તમામ પ્રકારના પાપો નાશ પામે છે. આ દરમિયાન દીવો, માલપુઆ અને પાનનું દાન કરવાથી 10 ગણું પુણ્ય ફળ મળે છે.
પુરાણો અનુસાર, આ મહિનામાં યજ્ઞ-હવન સિવાય શ્રીમદ દેવી ભાગવત, શ્રી ભાગવત પુરાણ, શ્રી વિષ્ણુ પુરાણ, ભવિષ્યોત્તર પુરાણનું શ્રવણ અને પાઠ કરવું વિશેષ પુણ્યકારક માનવામાં આવે છે.
જ્યોતિષીઓનું કહેવું છે કે અધિક માસ દરમિયાન કરવામાં આવેલા ગ્રહોના મંત્રો, દાન અને ઉપાયોથી કુંડળીના દોષ દૂર થવા લાગે છે. ધાર્મિક કાર્યો, ધ્યાન અને ધ્યાન પાંચ તત્વોને સંતુલિત કરવામાં સફળતા તરફ દોરી જાય છે.
માંગલિક કાર્યો નિષેધ છે પરંતુ શ્રાદ્ધ અને પૂજા કરી શકાય છે
એવું માનવામાં આવે છે કે આ મહિનો અધિક હોવાને કારણે અશુદ્ધ છે, તેથી આ સમય દરમિયાન હિંદુ ધર્મના વિશિષ્ટ અંગત સંસ્કાર જેમ કે નામકરણ, યજ્ઞોપવીત, લગ્ન અને સામાન્ય ધાર્મિક વિધિઓ જેમ કે ગૃહ પ્રવેશ કરવામાં આવતો નથી.
જે કામ ચાલી રહ્યું છે તેને પૂર્ણ કરવામાં કોઈ ખામી નથી. સાથે જ આ મહિનામાં નવી વસ્તુઓ પણ ખરીદી શકાય છે. સીમંત, જતકર્મ અને અન્નપ્રાશન વિધિ કરી શકાય છે. આ દરમિયાન ગયામાં શ્રાદ્ધ પણ કરી શકાય છે. આ માટે પણ કોઈ પ્રતિબંધ નથી.
પુરીના જ્યોતિષી અને ધાર્મિક ગ્રંથોના વિદ્વાન ડૉ. ગણેશ મિશ્રા અનુસાર, ભારતીય ઋષિઓએ તેમની ગણતરીની પદ્ધતિ દ્વારા દરેક ચંદ્ર મહિના માટે એક દેવતા નક્કી કર્યા હતા. અધિકામાએ સૌર અને ચંદ્ર મહિના વચ્ચે સંતુલન જાળવી રાખ્યું હોવાથી, કોઈ પણ દેવતા આ વધારાના મહિનાના શાસક બનવા માટે તૈયાર ન હતા.
આવી સ્થિતિમાં, ઋષિમુનિઓએ ભગવાન વિષ્ણુને આ મહિનાનો ભાર પોતાના પર લેવા વિનંતી કરી. ભગવાન વિષ્ણુએ આ વિનંતી સ્વીકારી અને આ રીતે તે પુરુષોત્તમ માસ પણ બન્યો. તેથી જ દર ત્રણ વર્ષમાં એક વખત આવતા આ અધિક માસને અધિક માસ, મલમાસ અથવા પુરુષોત્તમ માસ કહેવામાં આવે છે.